di Ernesto Prudente
Capitolo 13°
L‘osteria del Gambero rosso
Pinocchio, a vorpe é a jàtte s’avviàrene pe gghì u campe d’i miràcule. Camminàjene pe tutt’a jurnate é, quanne stéve pe fà nòtte, stanche muorte, arrevàjene a nu pòste addo stéve a cantine d’u Gàmbere russe che, appìse fòre a pòrte, nce stéve na luce e na frasche ca vuléve significà ca dinte nce stéve vine bbuone, ammuttàte int’ a chélle jurnàte.
“Fermàmmece nu poche, decètte a vorpe, nce mangiamme nu muorze i còccòse é nce repusamme nu pòche. Partimme a ccà a mezanòtte accussì dimane ammatine, quanne sponte juorne, nce truvamme int’a ll’uorte d’i miracule”.
E accussì facèttere. Trasèttere int’ a sta cantine e s’assettajene nfàcce a na tavule. Nisciùne i llòre tenéve famme.
U jattone, che stéve mbarazzate i stòmmeche se mangiàje trentacìnqe trégle cu sughe i pummadòre, quatte piàtte i trippe che cungiaje, pe tré vote, c’u burre é furmagge ràttate. A vorpe vuléve spuzzulià pur’ésse còccòse ma, date c’u miédeche nce avéve ditte i mangià pòche, s’accuntantaje i na lèpre, chiéne i puparuole fòrte, cu nu cuntuorne i pullastiélle ngrassate a granone. Quanne se pulezzàje stu piatte, se facètte purtà na sperlònghe che, a nu late, ère chiéne i pernìce, quagle, arcère é marvizze é, a ll’ate làte, nce stévene spernòcchje, gambarune, palàje é calamàre:
Fennute i mangià tutte stì còse, decètte ca tenéve u stòmmeche arrevutate é nun putéve accustà mmocche cchiù niénte.
Chille ca mangiàje cchiù pòche i tutte fu Pinocchio.
Se mangiàje surtante na mèze noce é nu culurciélle i pàne. U pòver’uàglione tenéve ncàpe nu penziére fisse: u campe d’i miracule é i sòrde d’òre.
Fennute i mangià, a vorpe decètte nfacce u canteniére: “Tròvece doje càmmere, une pe Pinocchio é chell’ate pe mé é p’a cumpagne mìje. Accussì nce repusamme nu pòche. Nun ve scurdate, però, c’a mèzanòtte nc’avite scetà pecché amme cuntinuà u viagge”.
“Vvà bbuone”, respunnètte u canteniére, zennechiànne ll’uocchje, comme pe dìcere: agge capìte ògne ccòse.
Cumme Pinocchio se mettètte sott’i cupèrte, sùbbete pigliàje suonne é accummenzàje a sunnà.
E se sunnàje ca stéve int’u campe d’i miracule, ch’ère chine d’arbariélle càreche i munète d’òre che, cunnuliàte d’u viénte, facévene tin-tin-tin comm’a dìcere: allungate a mane é pigliàtece.
Int’u cchiù bèlle d’u suonne, pròpreje quann’isse stéve p’allungà a mane, sentètte na tuzzuliate fòrte nfàcce a pòrte é na voce c’allùccave: è mezanòtte, scétete.
“I cumpagne miéje so’ pronte”?, dumannàje Pinocchio.
“Ate ca so pronte! Chille se so avviàte ggià a nu pare d’ore”.
“Pecché tante prèsse”?
“Pecché a jatte a vute nna mmasciàte c’a i ròsele nc’ànne gunfiate i piéde a u mescìlle cchiù pìtte”.
“U mangià, ànne pavate”?
“Nun ziamàje. Chèlle è ggènte educate é màje v’a fossere fatte n’affronte i chéste manère”
“Peccate!, fu a a rispòste i Pinocchio, pecchè n’affronte comm’è chiste m’a fosse fàtte piacére. E addo ànne ditte che m’aspettàvene”?
“U campe d’i miracule, dimanammàtine, comme sponte juorne»
Pinocchio, prìmme i scì, pagàje nu zecchine p’u mangià e p’u durmì, pe isse é p’i cumpagne.
Fòre ère nu scure trombe. Nun se vedéve a nu mètre. Tuorne-tuorne nu silènzje i campusante, manche na fògle se muvéve. Ogne tante, però, nu bafarone zumpàve a na sèpe a n’ate e cu i scélle tuccave u nase i Pinocchio che, chine i paure, facènne nu zumpe a gghì a rète, alluccave:
“Chi è llà” é sta voce se sparpetiave p’a campagne repetènne sèmpe:“Chi è llà, chi è llà, chi è llà”, é se perdéve, se perdéve luntàne.
A nu cèrte mumènte, nfacce a nu pède d’àrbere, Pinocchio vedètte na còse luminose, comm’a nu lumine appicciate dint’a na làmpetèlle trasparènte.
“Chi sì”?, dummannàje Pinocchio.
“Songhe l’ombre d’a rille parlante” respunnètte na vucélle.
“E che vvuò a mé”?
“Te vògle dà nu cunzìgle: “Tòrne a rète é puorte i sòrde ca te so rimaste a pàtete che sta chiàgnènne é se stà disperànne pecché nun te véde”
“Dìmàne pàteme sarà nu ruosse signore pecché sti quatte munéte addiventèranne duìmile”
“Lassa stà. Nun i dà rètte: Chiste so dduje mbrugliùne. Siénte a mé, tòrne arrète”.
“E je, nvéce, vògle ì annanze”
“A nuttate è scure é a vìje è chiéne i pericule”
“Je vògle ì annànze”!
«Ricuòrdete ca tutte i uàgliune ca vònne fà i cape-llòre primme ò dòppe se pèntene”
“Vaje decènne sèmpe i stésse còse. Bonanòtte rìlle”
“Bonanòtte Pinocchio, é ché u ciéle te sàrve d’u fanghe é d’ i mariuole”.
Comm’a rille fennètte i parlà, se stutàje a lucernèlle é a vìje addeventàje cchiù scure i primme.
Capitolo 14°
Pinocchio, per non aver dato ascolto ai buoni consigli del grillo parlante, si imbatte negli assassini.
Pinocchio, continuanne a cammenà, penzàve: “Comme simme disgrazziàte nuje uàgliune. Tutte nce strìllene, tutte nce dànne cunzìgle e tutte nce vònne currèggere. Me pare ca tutte se sèntene i èssere patre é maìste comme a rille parlante che je nun agge vulute dà rètte. Stànnele a sentì chi sa quante uàje m’a fossere capità.
Ménumale ca je nun nce créde a tutte stì fessàrìje ca ggènte se nvènte pe nce fa méttere a ppaure. Je nun tènghe paure i nisciùne e sì ncuntrasse còcchedune p’a vìje, nc’iésse vicine é nfacce nce decésse: Che vulite a mé, mettìteve bbuone ncape ca cu mé nun se pazzéje. Jatevénne p’i fatte vuoste é lassàteme stà.
A sentì stu parlà, fatte sèrje – sèrje, già i véche, chille pòver’assassine, che scàppene c’u cazone chine i mèrde. Si po’ fossere tante scrianzate a nun scappà, allore scappasse je é a còse fennésse llà”.
Cumme fennètte stu raggiunamènte, a Pinocchio parètte i sentì, arète a isse, nu remmore i fògle. Se geràje pe uardà e int’u scure vedètte ddoje figure, nére comm’u cravone, che cammenavene arète a isse comme se fossere dduje fantàsme.
“Ivviccanne vèramènte” decètte Pinocchio é nun sapènne addo annasconnere i sòrde, si mettètte mmocche, sott’a léngue. Dòppe se mettètte a fùjere ma s’a jètte fermà pecché se sentètte agguantà pe nu ràcce mèntre ddoje voce abbrucate decévene: “O a borze o a vite”.
Pinocchio, ca nun putéve parlà pecchè mmocche tenéve i sòrde, accummenzàje a fà tante mòsse pe fa capì a chille duje fantasme, ca mustravene sulamènte ll’uocchje, ca isse ère nu pòvere mamuocce e che dint’i sàcche nun tenéve manche nu sòrde papaline.
“Càcce i sòrde si nò te facimme a pèlle”, decètte chille cchiù aute. Chill’ate, nvece:” Dòppe che t’àmme accise, accedìmme pure a pàtete”.
“Nò,nò, se mettètte a strellà Pinocchio, pòvere patre mije”. U strellà facètte fa remmore i sorde ca tenève mmocche.
“Ah, piézze i pigliancule, i tenive nascuoste sot-t’a lengue, spùtele sùbbete”.
E Pinocchio, nvéce, nzerràje a vocche.
“Ah, fàje pure u surde, mò nce penzamme nuje a fàrtele sputà”.
Une i chìlle afferràje Pinocchio p’a ponte d’u nase, chill’ate, nvéce, agguantàje p’i cannacchèlle é tutt’é duje, pe nce fà arapì a vocche, teràvene ognune u late sùje ma a vocche i Pinocchio paréve nchiùvate.
Allore, u fantasme cchiù peccerìlle, teràje fòre nu curtiélle é nce nfelàje mmocche. Pinocchio, svélte comm’a nu scuiàttule, u menàje nu muorze nfacce a mane, tante fòrte che nc’a staccàje é a sputàje pe tèrre.
Quanne s’accurgètte ch’ère na zampe i jàtte rummanètte surprése.
Stu fatte nce dètte cchiù curàgge. Cu tutte a fòrze che tenéve ncuorpe riuscètte a se liberà é, zumpate a sèpe, se mettètte correre p’a campàgne. Chille duje nce currévene sèmpe appriésse comm’a dduje cane che correne arète a na lèpre.
Currèttere pe na quinnecìne i chilòmetre.
Pinocchio nun nce facéve cchiù. Quanne i fantasme u stévene p’arrevà, Pinocchio s’arrampecàje nfacce a nu tronche i n’arbere é si jètte assettà ncòppe a tutte.
I duje fantasme cercàjene, pure llòre, i s’arrampecà ma a metà d’a piànte sciuliàjene é cadèttere pe tèrre cu i mmane é i piéde tutte nzanguinàte.
Nun tentàjene cchiù i sàglere ma cercàjene i fa scénnere a Pinocchio.
Arraunàrene na fascìne i légne secche é a dèttere a fuoche sotte l’àrbere.
Int’a nniénte i fiàmme accummenzàjene a s’aizà é Pinocchio, ca nun vuléve murì arrustute, facètte nu madonne i zompe pe tuccà tèrre. Cumme mettètte i piéde pe tèrre, vàje a correre, n’atavòte, a tutte fòrze. E’ chille duje sèmpe a rète.
All’intrasàtte Pinocchio se truvàje nnànze nu fuosse chine d’ àcque. C’avéve fà. Che putéve fà! Nun tenéve ate vvije, nun nce stévene ate sentiére.
“Une, duje é tré” alluccàje Pinocchio e cu na ròsse rincorse zumpàje u late i llà d’u fuosse.
Pure i mariuole zumpàjene ma cadèttere int’a ll’acque.
Pinocchio c’avéve sentute u remmore se mettètte a rìrere.
S’avutàje pe uardà é s’accurgètte ca chille duje, èrene asciute a dint’a ll’acque é stévene ancòre currènne, tutte nzuppate, appriésse a isse.
Capitolo 15°
Gli assassini inseguono Pinocchio e dopo averlo raggiunto lo impiccano ad un ramo della quercia grande
Pinocchio, a fòrze i correre, se stancàje é se perdètte i curàgge pecché nun nc’a facéve a tenì luntane chille duje. Se vuléve menà pe tèrre e dàrse vinciùte, mmane i mariuole. Quanne, però, a luntane vedètte, mmiéze a ll’àrbere, na case, jànche comm’a néve, arraunàje i fòrze, é, sènze pèrdere tiémpe, repegliàje a fùjere pe dint’u vosche c’a sperànze d’arrevà a chélle case.
“Si arrìve llà, songhe sarve”, penzàje.
I mariuole i tenéve sèmpe a rète.
Dòppe nu pare d’ore i corze desperate, arrevàje, sènze ciàte, annànze a pòrte i chélle case é tuzzuliàje.
Nisciune respunnètte.
Tuzzuliàje cchiù fòrte pecché sentéve, arète a isse, u remmore di zumpe i chille dùje ca nce stévene quase ncuolle. Stévene accussì vecìne ca, dint’u scùre, sentéve pure u respire, ma nisciune respunnéve. Viste ca u tuzzulià nun servéve a niénte, accummenzàje a menà cauce é capàte nfacce a pòrte. A na fenèste s’affacciàje na bèlle uàglione cu i capille turchìne é a facce janche-janche comm’a cére, ll’uocchje nchiùse é i mmane ncruciate mpiétte.
Sènze mòvere u musse, cu na vocélle, ca paréve venésse a ll’ate munne, decètte: “Int’a sta case nun nce stà cchiù nisciune. Sò tutte muorte”.
“Aràpeme tu”, alluccàje Pinocchio, chiagnènne.
“Pur’je sò mòrte”.
“Mòrte? E’ che fàje vecìne a fenéste?
“Aspètte u scudille ca me vène a piglià”.
Appéne decètte stì paròle, a uàglione scumparètte é a fenèste se chiudètte sènze fa remmore.
Pinocchio, nun sapènne cchiù che pisce piglià se mettètte a strellà a tutte forze: “Bèlle uàglione cu i capille turchìne, aràpeme, p’ammore i Ddìje. Tiéne cumpassione i nu pòvere uàglione che stà cadènne int’i mmane i dùje assass…”.
Nun putètte fennì sta paròle ca se sentètte afferrà p’u cuolle é menaccià cu sti paròle: “Mò nun nce scappe cchiù”.
U pòvere Pinocchio, vedènne a mòrte cu ll’uocchje, accummenzàje a tremmà accussì fòrte ca i ghionte d’i còsce é i sòrde ca tenéve nascuoste sotte a lèngue se mettèttere a fà remmore.
“A vvuò arapì stà vocche, si o no”?
Dumandàjene i mariuole.
“Ah, nun respunne? E’ và bbuò. Stavòte t’à facìmme arapì nuje”.
Teràjene fòre, a sotte a chille lenzole nire che i cummegliàvene, duje curtellacce ammulàte é nce nfelàjene arète i rine.
I ddoje curtellàte nun ghièttere a ségne pecché Pinocchio ère fatte i légne, nu lignàmme tante tuoste che i ddoje làme i curtiélle se spezzàjene é i mariuole rummanèttere ognune c’u màneche mmàne.
Une i chille, quanne se vedètte perditore, arapètte a vocche é sentenzìaje: “S’adda mpiccà”.
“Mpeccàmmele”.”Mpeccàmmele”, decètte pure chill’ate.
Sùbbete, sènze pèrdere tiémpe, nc’ attaccàrene i mmane arète i rine é c’a stésse fune facèttere nu nùdeche a scurredore attuorne u cuolle. Dòppe l’aizzàjene a tèrre é appennèttere a na schiànte i na piante chiammate a Cèrcule ròsse. Po’ s’assettàjene pe tèrre p’aspettà ca Pinocchio facésse l’ùrteme suspire. Ma chiste, dòppe tré ore, tenéve sèmpè ll’uocchje apiérte, a vocche nchiuse é menàve cauce comm’a nu ciucce ca s’è mpuntàte a cammenà.
Sfastediàte é stanche d’aspettà, i duje mariuole s’aizzàjene a tèrre, decènne a Pinocchio: “Statte bbuone, nce ne jàmme. Nce vedìmme dimane c’a sperànze ca quanne turnàmme te truvamme muorte stìse é ca vocche spalancàte.
Avutàjene i spalle é se ne jèttere.
Attramènte s’ère aizzate nu viènte tise che sbattève Pinocchio a ccà é a llà facènnele dundulià fòrte-fòrte comm’u battàglie i na campane che sòne quanne se scummògle a glòrìje.
Chille dundulià stregnéve a fune ca tenéve attuorne u cuolle é, a pòche a pòche, nce facéve ammancà u suspire.
Sentéve a mòrte che s’avvicinàve chiane-chiane é sperave ca còcchedune, cocc’àneme bbòne, passasse p’aiutà.
Nisciùne. E’ allore nce jètte p’a cape u patre é tenètte appéne a fòrze i dìcere: “Oh, patre mìje, si tu stisse ccà”.
Nun tenéve cchiù fiate pe continuà. Chiudètte ll’uocchje, arapètte a vocche é stennètte i còsce.
(continua)
