“Le avventure di Pinocchio” in dialetto ponziano (2)

Come andò che il falegname mastro Ciliegia trovò un pezzo di legno che piangeva e rideva come un bambino.

Nce stéve na vòte, mò  tutte pènzene a nu rré, na reggine, na princepésse, nu prìncepe azzurre, nò nce stéve na vòte nu bèlle piézze i légne che capitàje, nun se sape comme é nun se sape manche pecché,  é so centenàre d’anne c’a ggènte ne parle  e s’u dumànde, int’a putéche i nu viécchje falignàmme ca se chiammàve Mastantònje ma che tutt’u paése, pitte e ruosse, fémmene é uòmmene, chiammàvene maste Ceràse pecché tenéve a ponte d’u nase sèmpe rosse, tale é quale a na cerase mmàture.

Quanne Mastantònje u vedètte, cacciàje scintille a dint’a ll’uocchje pecché ére pròprje nu piézze i légne adatte pe fà u pède a nu tavuline i Teresìne a cante­nère é isse nce tenéve d’accuntantà..

Su vutàje e su revutàje dint’i mmane: ère pròprje u piézze ca nce servéve. Pigliàje l’àscje, c’avé­ve appéne fennute i mmulà, pe nce luvà a scòrze tuorne-tuorne, ma cumm’aizzàje pe dà a primme bbòtte sentètte na vucélle, doce-doce, ca decéve: “Nun menà fòrte, t’arraccùmànne”.

U pòver’òmme rummanètte c’a màne aizzàte e se uàrdave tuorne tuorne pe vedé addo venéve chille filìlle i voce. Niusciùne stéve dint’a putéche. Stéve isse sule.

Arapètte pure a porte pe vedé se nce stéve quàc­cune fòre. Nisciune pure llà. E allore penzaje ca chélle voce se ll’ère mmàgginate, se llère nventàte. Pigliàje n’ate vòte l’àscje, c’avéve pusate pe tèrre, é menàje na bèlle bòtte nfàcce u piézze i légne ca se mettètte alluccà fòrte: “m’è fatte male”.

Maste Cerase rumenètte i stucche. Cchiù muor­te ca vive, chìne i paure, c’u ll’uocchje a fòre e a vocche apèrte.

Dòppe nu poche, ancore c’à paure ncuorpe, decètte: “ma sta voce addo vène? Ccà nun ce stà nisciune, eppure je a voce agge sentùte! Ca fosse u piézze i légne ca se lamènte comm’a nu uàglione? Ma! Sé è accussì, pègge pe isse. Mò, u còng’je p’i fèste”.

Agguantàje u piézze i légne c’u tutte é ddoje i mmane, u pusàje ncòppe u bancone é, dàlle ca so’ cepolle. U sbattètte parìcchje vòte, sènze cumpas­sione, nfacce u mure, appezzànne i récchje pe sentì e nce stévene lamiénte. Niente, nisciùne voce. E al1ore pensaje c’a voce ch’ avéve sentute se 11’ère sunnàte. Ma a paùre nun nce passàje. A tenéve ncuorpe. Pe se fà curagge se mettètte a cantà.

Pe luvà a scòrze, pusàje l’àscje dint’a nu spigu­le é pigliàje a chianòzze. Ma cumme dètte i prim­me botte sentètte a sòlite vucélle ca nce decéve: ‘Ma a vvuò fennì, o no.

Nun vide ca me staje straccianne a carne”?

Maste Cerase, nun capètte cchiù niénte. Com­m’a nu prùvelone, chine i cummerzione, cadètte pe tèrre, cu ll’occhje nchiuse. A ponte d’u nase, sèmpe rosse, p’a tròppe paure, addeventàje turchìne.

Stéve ancore sturdute pe tèrre, comm’ a une ch’avéve avute nu mazziatone, quanne sentètte i tuzzulià nfacce a porte.

Capitolo 2°

Mastro Ciliegia regala il pezzo di legno al suo amico Geppetto che vuole fabbricarsi un burattino che, oltre a saper parlare, sappia ballare, fare salti mortali e tirare di scherma.

Trasìte”, decètte, sènze tené a fòrze i s’aizzà a terre. Trasètte nu viécchje ca se chiammàve Maste Geppetto ma che i uàgliune chiammavene Pulentine pecché tenéve ncàpe sempe na parrucche giàlle.

Trasènne decètte:” Buongiòrne, mast’Antò. E che fàje assettate pe tèrre?

Quale viénte t’a purtate a chiste parte, cumpà Geppetto”?

“So venute pe nu piacere”.

“Decìte, se pòzze, songhe pronte a vu fà”.

“Stammatine agge penzàte na bèlle còse, agge penzàte i me fa nu uàglione i legnamme, tutte spe­ciale, c’adde sapé cammenà, adde sapé ballà é adda sapé correre. Che te ne pare”?

“Brave Pulentìne”! Decètte chélla vucélle ca nun ze sàpéve addo ascéve.

A se sentì chiammà Pulentìne maste Geppetto addeventàje russe comm’a nu puparuole, se ncaz­zàje comm’a n’animale é rèagètte malamènte.

“Pecché m’è nzurtà”?

“Nun so state mich’je”, respunnètte maste Cerase. “Vvuò vedé ca so stat’je! Je dìche ca si state tu” E accussi, da na paròle a n’ate, se scarfàjene e se menàjene muorze, schiaffe, pizzeche, sputazzate e scuzzettune.

Quanne appìcceche fennètte , mast’Antonje se truvàje dint’i mmane a parrucche giàlle i maste Geppetto mèntre maste Geppetto tenéve mmocche chélle i mast’Antonio.

“Damme a parrucche mìje”.

“E tu damme a mìje, accussì facimme pace”.

Carmàtese ll’acque, maste Ceràse, cu nu felille i voce, decètte: “Maste Geppètto, qual’è u piàcére ca vulìveve a mé”?

“Vulésse nu piézze i lignamme pe fà nu mamuocce i légne”.

Nun nce parètte manche ovère a mast’Antonio i se luvà a dint’i piéde chille piézze i lègne che nce avéve mise tante paure é che tenéve ancore ncòppe u bànche.

Cumme l’afferràje, u piézze i legne le scappàje a mane è  j’tte a sbàttere, cu viòlènze, nfàcce i cosce i mastu Pèppe che, p’u dulore ch’avéve sen­tùte, se mettètte alluccà cumm’a nu pazze.

“Che mòde so chiste? E chiste u chiammàte riàle? N’ate ppòche me spezzàveme i còsce”!

Mastu Ceràse addeventaje jànche p’a paure.

Da vocche nc’ascètte sule: “Giùre, mastuppè, ca nun so state je .

“E allore so state je”? respunnètte maste Gep­pètto.

E mast’Antònio: “A corpe è tutte i stu piézze légne”!

‘Sì, è vère ch’è state u piézze i légne a me fa male, ma chi à menate nfacce i cosce mèje?”. decètte ncazzàte maste Geppètto.

Je nun agge teràte niente” decètte maste Cerase

“Tu sì nu mbreglione”, respunnètte maste Pèppe.

A i màle paròle i maste Geppetto, mast’Antonio respunnéve sèmpe c’a stésse paròle:”Pulentine”.

Quanne a decètte p’a tèrze vòte, maste Geppetto, nun nce  vedétte cchiù, s’avventaje ncuolle è s’atteccàjene n’ate vòte.

I parrucche vulàjene e sì menàjene i sante raggione. Paréve n’incontre i pugilate: tu nu cazzòtte a mé é je na raffagnàte a té.

Quanne nun nc’ a facéttere cchiù, se fermàjene, se uardàjene nfàcce e facéttere pace, stregnénnese a mane, giuràjne ca fossere rimaste buone amice pe tutt’a vite.

Maste Geppétte se pegliàje u piézze i légne é se ne turnàje, zuppechiànne – zuppechiànne, a case soje.

(Capitolo 2. Continua)